Funksiyanın qrafiki
Riyaziyyatda bir f funksiyanın qrafiki, bütün ( x, f ( x)) sıralı cütlərinin meydana gətirdiyi bir qrafikdir.
Elm, mühəndislik, texnologiya, maliyyə və digər sahələrdə qrafiklər bir çox məqsəd üçün istifadə edilir.
Bir dəyişənli funksiyanın qrafiki belədir:
f
(
x
)
=
{
a
,
x
=
1
i
c
i
n
d
,
x
=
2
i
c
i
n
c
,
x
=
3
i
c
i
n
.
{\displaystyle f(x)=\left\{{\begin{matrix}a,&{\mbox{ }}x=1{\mbox{ }}icin\\d,&{\mbox{ }}x=2{\mbox{ }}icin\\c,&{\mbox{ }}x=3{\mbox{ }}icin.\end{matrix}}\right.}
Buradakı sıralı cütlər belə ifadə edilir:
{(1, a), (2, d), (3, c)}
Həqiqi ədələr olan üçüncü dərəcədən bir çoxhədliin qrafiki belədir:
f
(
x
)
=
x
3
−
9
x
{\displaystyle f(x)={{x^{3}}-9x}\!\ }
Bunun sıralı cütləri belə ifadə edilir:
{( X, x 3 -9 x): x, bir həqiqi ədəddir}.
Bu çoxluq əgər karteziyan koordinant sistemində çəkilərsə, yandakı şəkildəki kimi bir əyri olar.
Bütün həqiqi ədədlər triqonometrik funksiyanın qrafiki belədir:
F ( x, y) = sin ( x 2 ) · cos ( y 2 )
Bunun verilənlər:
{( X, y, sin ( x 2 ) · cos (' 'y 2 )): x və y, həqiqi ədədlərdir.
Bu çoxluq əgər karteziyan koordinant sistemi ndə çəkilərsə, yandakı şəkildəki kimi bir səth olar.
İki ölçülü (X, Y) karteziyan koordinat sistemindəki bu çoxluqda, üçüncü koordinat (Z) ilə birlikdə görmək üçün rəng istifadə edilər.
x
=
x
1
,
…
,
x
n
{\displaystyle x=x_{1},\dotsc ,x_{n}}
formasında n dəyişənli bir f funksiyasının normalinin qrafiki belədir:
(
∇
f
,
−
1
)
{\displaystyle (\nabla f,-1)}
(Bir sabit ilə hasili). Bunu görmək üçün,
g
(
x
,
z
)
=
f
(
x
)
−
z
{\displaystyle g(x,z)=f(x)-z}
funksiyasının bir kümedeki qrafikini göz qarşısında saxlamaq və çoxluqda
∇
g
{\displaystyle \nabla g}
normalından istifadə etmək lazımdır.